Streptococcus salivarius Streptococcus salivarius
Streptococcus salivarius is een type grampositieve bacterie die voorkomt in de menselijke mondholte, met name in het speeksel en op de slijmvliezen van mond en keel. Het maakt deel uit van de normale mondflora en wordt beschouwd als een commensale bacterie, wat betekent dat het onder normale omstandigheden geen schade toebrengt aan de gastheer. Het is zelfs gebleken dat deze bacterie veel gunstige eigenschappen heeft en een belangrijke rol speelt bij het behouden van de mondgezondheid en de algehele gezondheid. In deze categorie zullen we de verschillende aspecten van Streptococcus salivarius onderzoeken en de betekenis ervan voor de menselijke gezondheid begrijpen.
Classificatie en taxonomie
Streptococcus salivarius behoort tot de Streptococcaceae-bacteriënfamilie, een groep grampositieve, bolvormige bacteriën. Het is een lid van het geslacht Streptococcus, dat vele andere soorten bacteriën bevat die in het menselijk lichaam voorkomen. De bacterie is geclassificeerd als Streptococcus salivarius op basis van zijn fysiologische en biochemische kenmerken, waaronder zijn vermogen om glucose te fermenteren en melkzuur te produceren.
Onder het geslacht Streptococcus wordt S. salivarius verder onderverdeeld in verschillende stammen of serotypen, gebaseerd op de verschillen in de structuur van de celwand. Enkele van de algemeen bekende serotypen zijn K12, K24 en M18. Elk serotype van S. salivarius kan verschillende kenmerken en functies in het menselijk lichaam hebben.
Rol in de mondgezondheid
Zoals eerder vermeld maakt Streptococcus salivarius deel uit van de normale mondflora en wordt in grote aantallen aangetroffen in het speeksel. Het is een van de eerste bacteriën die na de geboorte de mondholte koloniseert en kan gedurende het hele leven van een persoon worden aangetroffen. S. salivarius speelt een cruciale rol bij het behoud van de mondgezondheid door te concurreren met schadelijke bacteriën om ruimte en voedingsstoffen in de mond. Dit helpt bij het voorkomen van de overgroei van pathogene bacteriën, wat kan leiden tot tandcariës, tandvleesaandoeningen en andere orale infecties.
Bovendien produceert S. salivarius bacteriocines, dit zijn antimicrobiële stoffen die de groei van andere bacteriën remmen. Dit helpt bij het onder controle houden van de bacteriepopulatie en het handhaven van een gezond evenwicht in het orale microbioom. De bacterie produceert ook waterstofperoxide, een natuurlijk antisepticum dat schadelijke bacteriën kan doden.
Voordelen van S. salivarius
Naast zijn rol bij het behoud van de mondgezondheid, is gebleken dat Streptococcus salivarius nog vele andere voordelen voor de menselijke gezondheid heeft. Sommige hiervan omvatten:
- Ondersteuning van het immuunsysteem: Het is bekend dat S. salivarius de productie van cytokines stimuleert, dit zijn eiwitten die helpen bij het reguleren van de immuunrespons. Dit kan helpen bij het versterken van het immuunsysteem van het lichaam en het bestrijden van infecties.
- Probiotische eigenschappen: S. salivarius is onderzocht als een potentieel probioticum, omdat het het vermogen heeft om te overleven en te koloniseren in de menselijke darmen. Probiotica zijn nuttige bacteriën die kunnen helpen bij het verbeteren van de spijsvertering, het versterken van het immuunsysteem en het voorkomen van bepaalde ziekten.
- Preventie van luchtweginfecties: Uit sommige onderzoeken is gebleken dat S. salivarius mogelijk een rol speelt bij het voorkomen van luchtweginfecties, zoals faryngitis en tonsillitis. Dit komt door het vermogen om bacteriocines te produceren en te concurreren met pathogene bacteriën in de keel.
- Controle van halitose: Van S. salivarius is aangetoond dat het de niveaus van vluchtige zwavelverbindingen (VSC's) in de mond verlaagt, die verantwoordelijk zijn voor het veroorzaken van een slechte adem. Dit maakt het een potentiële behandelingsoptie voor halitose of chronische slechte adem.
Methoden voor isolatie en identificatie
Isolatie en identificatie van Streptococcus salivarius uit klinische monsters kan op verschillende manieren worden gedaan, waaronder:
- Microscopisch onderzoek: S. salivarius verschijnt onder een microscoop als Gram-positieve kokken (bolvormige) bacteriën. Het kan ook worden geïdentificeerd aan de hand van zijn vermogen om ketens of paren te vormen.
- Op cultuur gebaseerde methoden: hierbij worden de bacteriën geïsoleerd op een kweekmedium, zoals bloedagar of Mitis-Salivarius-agar, en worden de groeikenmerken en biochemische reacties ervan geobserveerd. Het is bekend dat S. salivarius kleine, doorschijnende kolonies op bloedagar produceert en glucose kan fermenteren, wat zuur produceert en ervoor zorgt dat het medium geel wordt.
- Moleculaire methoden: Door de technologische vooruitgang worden moleculaire methoden zoals polymerasekettingreactie (PCR) en 16S-rRNA-sequencing steeds vaker gebruikt voor de snelle en nauwkeurige identificatie van S. salivarius.
Rol bij ziekte
Onder normale omstandigheden wordt Streptococcus salivarius als een onschadelijke bacterie beschouwd. In bepaalde situaties kan het echter ook ziekten veroorzaken. Dit kan gebeuren wanneer de bacterie via een wond of verwonding in de mond in de bloedbaan terechtkomt, of wanneer er een verstoring is in de balans van het orale microbioom. Enkele van de ziekten die in verband zijn gebracht met S. salivarius zijn onder meer:
- Endocarditis: Dit is een infectie van de binnenwand van het hart, die kan worden veroorzaakt doordat S. salivarius in de bloedbaan terechtkomt en zich hecht aan beschadigde hartkleppen of weefsels.
- Meningitis: S. salivarius blijkt een van de veroorzakers te zijn van meningitis, een ernstige infectie van de hersenen en het ruggenmerg.
- Bloedvergiftiging: In zeldzame gevallen kan S. salivarius bloedvergiftiging veroorzaken, een levensbedreigende aandoening waarbij de bacterie zich via de bloedbaan door het lichaam verspreidt.
Preventie en behandeling
Omdat Streptococcus salivarius een normale bewoner van de mond is, is het niet mogelijk om de aanwezigheid ervan volledig te voorkomen. Het handhaven van een goede mondhygiëne, zoals regelmatig poetsen en flossen, kan echter helpen de bacteriepopulatie onder controle te houden en de overgroei van schadelijke bacteriën te voorkomen. Het vermijden van activiteiten die letsel of schade aan de mond kunnen veroorzaken, kan ook het risico verminderen dat S. salivarius in de bloedbaan terechtkomt en infecties veroorzaakt.
Bij ziekte veroorzaakt door S. salivarius kan behandeling met antibiotica noodzakelijk zijn, afhankelijk van de ernst van de infectie. Het is echter belangrijk op te merken dat willekeurig gebruik van antibiotica ook kan leiden tot verstoring van het orale microbioom, wat negatieve gevolgen kan hebben voor de mondgezondheid en de algehele gezondheid. Daarom is het essentieel om een zorgverlener te raadplegen voor een juiste diagnose en behandeling.
Conclusie
Concluderend is Streptococcus salivarius een belangrijk lid van het menselijke orale microbioom en speelt het een cruciale rol bij het handhaven van de mondgezondheid en de algehele gezondheid. Het heeft veel gunstige eigenschappen en er is onderzoek gedaan naar het mogelijke gebruik ervan als probioticum. In bepaalde situaties kan het echter ook ziekten veroorzaken. Daarom is het begrijpen van de verschillende aspecten van S. salivarius essentieel voor het bevorderen van een goede mondgezondheid en het voorkomen van mogelijke gezondheidsproblemen veroorzaakt door deze bacterie.
